Na prawym brzegu Nysy, czyli po dzisiejszej polskiej stronie, młyn istniał przynajmniej od XIII wieku. Najdawniejsza wzmianka o Dreiradenmühle, czyli Młynie Trójkołowym, pochodzi już z 1273 roku. Był on wtedy własnością szpitala św. Ducha, który dzierżawił go zgorzeleckim mieszczanom. Młyn był używany zarówno do mielenia zboża, jak i jako młyn foluszniczy (wykorzystywany w produkcji sukna). Młyn wielokrotnie przebudowywano na przestrzeni wieków, często trawiły go też pożary. Jeden z większych zdarzył się w nocy z 18 na 19 maja 1925 roku, jednak całość bardzo szybko odbudowano.
Zespół Młyna Trójkołowego składa się z trzech budynków - najstarszego, trzynastowiecznego, spalonego w 1969 roku, który jest obecnie w odbudowie; drugiego wzniesionego w 1827 roku dla gospody ze stajnią w piwnicy; oraz trzeciego, najmłodszego, wybudowanego w końcu lat 30. XX wieku na ruinach starego budynku spichlerza w kształcie średniowiecznej wieży obronnej. W 1997 roku w średnim budynku otwarta została restauracja "Piwnica Staromiejska", którą to właśnie mieliśmy okazję odwiedzić podczas ostatniej naszej wizyty w Europamieście.
"Piwnica Staromiejska" oferuje starannie wykonane dania kuchni staropolskiej podawane na bolesławieckiej ceramice. Można tu spróbować cepelinów z białą kapustą, klasycznego kotleta schabowego na kapuście zasmażanej z ziemniakami czy rolady śląskiej w sosie pieczeniowym z domowymi kluskami śląskimi i buraczkami. Wszystko świeże i bardzo smaczne. Restauratorzy nawiązują także do powojennej tradycji kulinarnej regionu i osiadłych tu po II wojnie światowej uchodźców z Grecji oferując panierowany ser zgorzelecki, który jest wpisany na ministerialną listę produktów tradycyjnych od 2008 roku, na chrupiących sałatach.
Do dyspozycji gości jest duża sala w dziewiętnastowiecznym budynku młyna, jednak - gdy tylko pogoda na to pozwala - warto skorzystać z jednego z ogródków. Szczególnie ten zlokalizowany na tarasie nad Nysą Łużycką warty jest uwagi, bo rozpościera się z niego przepiękny widok na panoramę Görlitz. Miasto posiada niezniszczony układ przestrzenny i zabytki ze wszystkich epok historycznych począwszy od średniowiecza, gdy gród był ważnym centrum handlowym położonych na starej Via Regia, szlaku handlowym prowadzący z Hiszpanii przez Francję do Rosji. Siedząc na tarasie, widzimy też położony przy drugim brzegu Młyn Czterokołowy po dzisiejszej niemieckiej stronie, w którym również od lat 90. XX wieku funkcjonuje restauracja (Vierradenmühle).
Po smacznym posiłku warto jeszcze zwrócić uwagę na będącą częścią kompleksu wieżę, dawny spichlerz. Można na niej podziwiać niezwykłe dzieło sztuki przedstawiające kobietę wyrastającą z ziemi i symbolizującą rodzącą się wspólnotę między polskim Zgorzelcem a niemieckim Görlitz. Płaskorzeźba określana jako "Wyraz Artystyczny Zjednoczonej Europy" (WAZE) została wykonana z płytek ceramicznych z zakładu "Przyborsk" w Gierałtowie przez Ormianina Vahana Bego i Polaka Michała Bulaka.
Piwnica Staromiejska
Zgorzelec: ul. Wrocławska 1 (koło Mostu Staromiejskiego)
z dworca Zgorzelec Miasto na pieszo (30 min.) ul. Armii Krajowej i ul. Daszyńskiego
z dworca Görlitz Hbf (dojeżdzają polskie pociągi) na pieszo (25 min.) przez Berliner Str. i Untermarkt
codziennie od 12 do 22
ok. 40-50 miejsc, ogródek letni ok. 40-50 miejsc
atmosfera swobodna, strój nieformalny
przystawki od 26 zł, sałatki od 26 zł, zupy od 10 zł, pierogi 22 zł, dania obiadowe od 34 zł
ostatnia wizyta: sierpień 2019
